اصول اخلاقی تحویل شیفت پرستاری
گزارش شیفت پرستاری برای تبادل اطلاعات، ارزشها و اصول است و آگاهی از اصول اخلاقی حین تحویل شیفت، به پرستاران در مورد مسئولیت های خود جهت تقویت و حمایت از استاندارهای اخلاقی در تمامی جنبه های کار خود از قبیل گزارش شیفت پرستاری، کمک می کند.
گزارش تحویل شیفت پرستاری یک ابزار معمول و قدرتمند برای تبادل اطلاعات خصوصی بیمار، برنامه مراقبتی آنها، وظایفی که باید تکمیل گردد، نگرانی ها و اولویت هاست که در طی انتقال بین بخشها یا بیمارستانها، بین شیفتها و بین متخصصان بالینی، ارائه می گردد.
اما اختلال در این ارتباطات، اطلاعات غلط یا پیش فرض های تایید نشده می تواند منجر به خطاهای جدی، تحلیل بردن ارتباطات و ایجاد محیط کاری ناسالم گردد. بدون توجه به پایه های اخلاقی در عملکردهای معمول مثل گزارش شیفت پرستاری، ممکن است پرستاران از فرصت های مهم برای حمایت کردن و تقویت تعهد اخلاقی خود چشم پوشی نمایند.
گزارش شیفت پرستاری در گذشته به عنوان روشی برای ارائه اطلاعات مربوط به تیم پرستاری جهت هدایت اعمال پرستاری، ارائه پیشرفت بیمار، اهداف درمان و برنامه های مراقبتی و تعیین اولویت های روزانه طراحی شده بود. درحالیکه امروزه این گزارش محکمه ای برای تبادل واقعیت های رسمی و غیررسمی پزشکی، روانی اجتماعی، معنوی، حل مسئله، رد و بدل کردن حمایت، ساخت ارتباطات و مدیریت تضاد است.
همچنین فرصتی برای تبادل ارزشها، عقاید، ادراکات و قضاوتها به حساب می آید. وقتی که گزارشات پرستاری با روشهای اخلاقی ارائه گردد، کیفیت و امنیت مراقبت از بیمار ارتقاء یافته، ارتباطات تقویت شده، کارآمدی تیم و عملکردها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
متأسفانه گزارش شیفت پرستاری می تواند فرصتی برای غیبت کردن، ارتباطات توهین آمیز و سرزنش ها شود که همگی توانایی تخریب ارتباطات و اعتمادها را دارند.
منفی گرایی ناخودآگاه، فرافکنی، اصول تأیید نشده، اعتقادات و پیشفرض ها پایه ای برای ارائه مراقبت شده و منجر به تحلیل بردن ارتباطات و ارزشهای اخلاقی خواهد شد. همچنین ناکامی در برخورد با اعضای تیم می تواند تبدیل به نتایجی شود که مکرراً در بین شیفت ها مبادله گردد.
غیبت درباره دیگر متخصصان بالینی می تواند منجر به از بین رفتن اعتماد در بین اعضای تیم و خراب کردن عملکردها گردد.
این صحبت ها قضاوت های اخلاقی درباره صحت تصمیم گرفته شده است و می تواند منجر به شعله ور کردن و عمیق کردن تضادها گردد. بدون تأیید و واضح سازی، این اعتقادات غلط، قضاوتی و منحرف کننده تبدیل به داستانهایی حقیقی خواهند شد که از یک شیفت به شیفت بعدی منتقل خواهد شد. محتوای این پیشفرض ها و نتایج می تواند در گزارشات بیمار، کیفیت و محتوای ارتباطات و نیت ارتباطات نیز منعکس گردد.
این موارد منفی ساختگی که شیفت به شیفت دست به دست می شود منجر به اختلال در ارتباطات، همکاری ها، کار گروهی و شکسته شدن اعتمادها خواهد شد. لذا آشنایی با اصول اخلاقی تحویل شیفت پرستاری برای کلیه پرستاران ضروری است.
اصول اخلاقی: از آنجایی که گزارش شیفت پرستاری برای تبادل اطلاعات، ارزشها و اصول است، آگاهی از اصول اخلاقی حین تحویل شیفت به پرستاران در مورد مسئولیت های خود جهت تقویت و حمایت از استاندارهای اخلاقی در تمامی جنبه های کار خود از قبیل گزارش شیفت پرستاری، کمک می نماید که در ادامه تشریح می شوند:
بند اول احترام به انسانها: پرستاران باید دانش و مهارت خود را با یک روش غیرقضاوتی، عادلانه و احترام آمیز ارائه دهند. احترام به انسانها پرستاران را دعوت به احترام به کلیت، جوهره و یگانگی بیماران و خانواده هایشان می نماید. گاهی احترام به بیماران زمانیکه ما درک مناسبی از بیماران و اهداف و ارزشهای آنها نداریم،چالش برانگیز خواهد بود.
بند دوم صداقت: پرستاران یک اجبار اخلاقی دارند که به بیماران، خانواده ها وپزشکان از طریق انتقال اطلاعات صادقانه و بدون تورش، اطلاعات فاقد پیشفرض و عقاید احترام بگذارند. انتقال اطلاعات صادقانه تحت تأثیر اصول و نتایج قابل تأیید و تعهد در برابر شناخت کلیت بیماری است که مراقبت را دریافت می کند.
بند سوم وفاداری: متخصصان بالینی قسم خورده اند که برای سلامت بیماران خدمت کنند. فقدان آگاهی درباره انتظارات بیماران و خانواده ها درباره مراقبت یا درمان می تواند منجر به بدقولی یا احساس خیانت شود. اکثر بیماران فرض می کنند که پزشکان آنها در مورد آنها با یک روش احترام آمیز و حرفه ای صحبت خواهند کرد.
متخصصان نیز از همکاران خود چنین احترامی را انتظار دارند. زمانیکه ارتباطات درباره بیماران، خانواده ها و همکاران از این هنجار منحرف شود، پیمان شکنی صورت می پذیرد. قاطعیت در احترام گذاشتن به تعهداتی از قبیل حرفه ای شدن، همکاری ها و احترام گذاشتن جزء استاندارهای پرستاری در جهت ایجاد یک محیط کاری سالم به حساب می آید.
بند چهارم رازداری: تعهد در جهت حفظ خلوت افراد تا آنجایی که در توان است باید مورد احترام واقع گردد و حفظ شود و این اصل از پایه های ایجاد ارتباط موثق است. رازداری وسیله ای برای اطمینان از فاش نشدن اطلاعات بیمار، خانواده ها و همکاران است که یکی از نقش های مهم پرستار می باشد. طبق کدهای اخلاقی، تعهد اولیه پرستاران حفظ سلامتی بیماران و خوب بودن آنهاست.
برای رسیدن به این هدف، پرستار باید بین مزایا و بار تبادل اطلاعات بیماران به دیگران، تعادل ایجاد نماید. پرستاران باید در مورد تبادل اطلاعات و عقاید بیماران با همکاران خود مراقب باشند و از نیت و قصد واقعی آنها آگاهی داشته باشند.
هر پرستار باید قبل از انتقال هرگونه اطلاعات یک قضاوت اخلاقی انجام دهند و کمی سبک و سنگین کرده و فکر کند که چه اطلاعاتی مربوط به مراقبت بیمار است و اینکه اجازه انتقال آن اطلاعات را دارد و تحت چه شرایطی باید آنها را انتقال دهد. تعیین اینکه چه اطلاعاتی را می توان در فضای ارتباطات با همکاران و کارگروهی بیان کرد نیز ضروری است.
سایر موارد: از موارد مهم دیگر در گزارش شیفت پرستاری، توجه به ابعاد زمینه ای، ارتباطات، شخصیتها و ارزشها از قبیل دلسوزی، همدلی، صداقت و خیرخواهی است. در فضای گزارش شیفت پرستاری اینکه بتوانیم موقعیت دیگر همکاران خود را تصور کرده و با احترام، دلسوزی و سخاوت پاسخ دهیم، در تعیین نیت ها، رفتارها و اعمال فرد ضروری خواهد بود.
به علاوه توجه به ارزشهای اخلاقی، پرورش حساسیت اخلاقی، شایستگی اخلاقی و هوش اخلاقی از پایه های اساسی عملکردهای پرستاری به حساب می آیند. همچنین محتوای گزارش پرستاری باید به طور متعادل حاوی اطلاعات پزشکی، روانی اجتماعی، معنوی و زمینه ای باشد. تأکید بیش از حد بر جنبه های پزشکی یا پرستاری مراقبت منجر به تحلیل بردن مراقبت جامع از بیمار و ایجاد تضادها و خطاهاخواهد شد.
اگرچه تغییر و تحول شیفت پرستاری یک زمان محدود یک ساعته است اما همین یک ساعت مسائل اخلاقی و قانونی بسیاری را به دنبال خواهد داشت. لازم نیست که پرستاران از قانون بترسند بلکه باید اطلاعات اولیه ای را که جامعه از آنان به عنوان ارائه دهندگان مراقبت پرستاری حرفه ای انتظار دارند کسب کنند و مراحل پایه ریزی شده مراقبت را دنبال کنند. لذا برای ارتقای اصول اخلاقی تحویل شیفت پرستاری راهکارهای زیر به پرستاران پیشنهاد می گردد.
مراقبت کلام و تن صدای خود باشید، پیشفرض ها رابه چالش بکشید، در مورد غیبت ها هوشیار باشید، هنجارهای حرفه ای را گسترش دهید، خود و دیگران را مسئولیت پذیر کنید، از چارچوب های استاندارد استفاده نمایید، یک رویکرد "نیاز به دانستن" را پیشرو بگیرید، قوانین و قفل های حفاظتی ایجاد نمایید.
نتیجه گیری
همزمان با پیشرفت تکنولوژی، نقش های پرستار نیز گسترش یافته است و در این میان معضلات اخلاقی و قانونی در ارتباط با مراقبت از مددجو در حال افزایش است. افراد جامعه کنونی بیشتر به حقوق خود واقف هستند و نسبت به زمان گذشته حقوق درمانی خویش را بهتر می شناسند و همانطور که مراقبتهای سلامتی در جامعه ما تکامل یافته، مفاهیم اخلاقی و قانونی در مورد این مراقبت ها نیز گسترش یافته است.
در این شرایط همزمان و به طور مکرر عملکرد پرستاران تحت نظارت منابع متعدد و قوانین بهداشتی قرار می گیرد و آشنایی پرستاران با اخلاق و قوانین سبب ارتقای توانایی آنها از حمایت از بیماران خواهد شد. اولین قدم در ارتقای کیفیت مراقبت ها و پیشگیری از این مسائل، آموزش استاندارهای حرفه ای در دوران دانشگاه و برگزاری کلاس های آموزش ضمن خدمت برای پرستاران است.
پرستاران باید در مورد استاندارهای عملکرد به طور کامل آشنایی داشته باشند و آنها را در عمل اجرا کنند تا از ایجاد مشکلات قانونی اجتناب گردد.
(چکیده مقاله ارائه شده در سومین کنگره اخلاق پرستاری)
راحله ثابت سروستانی؛ استادیار دانشگاه علوم پزشکی فسا
مرضیه معطری؛ استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز
علیرضا نیکبخت نصرآبادی؛ استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
مرضیه مومن نسب؛ استادیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز
شهرزاد یکتاطلب؛ استادیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز
