دستورالعمل های مراقبت از Peripheral Arterial Line

در مواردی که نیاز به مانیتورینگ مداوم فشارخون شریانی وجود داشته باشد و همین طور دسترسی مداوم به نمونه خون شریانی ضروری است، وجود Peripheral Arterial Line کمک کننده است.

بهترین محل برای گذاشتن کتتر شریانی، شریال Radial می باشد (قبل از اجرای پروسیجر حتما باید Allen test انجام شده باشد)؛ درصورتی که به هر دلیلی شریان Radial قابل استفاده نباشد از شریان Femoral یا Dorsal pedis استفاده می شود؛ استفاده از شریال Brachial به دلیل پیشگیری از بروز ایسکمی و سندرم کمپارتمان توصیه نمی شود.

روش کار:

دست ها باید قبل و بعد از هر تماس و دستکاری کتتر شریانی با محلول دارای پایه الکلی یا کلروهگزیدین ضدعفونی شود.

رعایت تکنیک استریل هنگام دستکاری سیستم مربوط به کتتر شریانی ضروری است.

احتیاطات استاندارد هنگام دستکاری کتتر شریانی باید رعایت شود.

آلارم های دستگاه را تنظیم و از صحت آن اطمینان حاصل کنید.

کلیه اجزاء سیستم مانیتورینگ فشار شریانی از جمله ابزار کالیبراسیون و محلول  flushing را استریل نگاه دارید.

کلیه ابزارهای مربوط به سیستم مانیتورینگ از جمله تیوب ها، دام و محلول flushing را هر 4روز تعویض نمائید.

تعداد دفعات دستکاری و ورود به سیستم مانیتورینگ فشار را به حداقل برسانید.

از یک سیستم بسته برای flushing خط شریانی استفاده کنید (سیستم flushing مداوم ارجحیت دارد برای دستیابی به این هدف می توان از سرنگ پمپ به میزان 2-3 سی سی در ساعت استفاده کرد).

قبل از انجام flushing حتما باید آسپیراسیون انجام شود. flushingباید به گونه ای انجام شود که مایع درون تیوب ها کاملا شفاف باشد زیرا باقی ماندن خون در تیوب ها می تواند منبعی برای رشد باکتریها باشد. لازم به توضیح است که flushing باید به آهستگی انجام شود تادرصورت وجود حباب هوا در تیوب ها فرصت انجام اقدامات مقتضی وجود داشته باشد.

جهت flushing از محلول  5000 واحد هپارین در 1000 سی سی نرمال سیلین (unit/cc5) استفاده کنید. 

حداقل هر 4 ساعت یکبار و در موارد لزوم flushing انجام شود.

حجم مایع flush شده به ویژه در نوزادان و کودکان باید ثبت شود تا از افزایش بار مایعات در بیمار جلوگیری شود.

برای وجود هرگونه حباب هوا یا لخته خون، تیوب ها را چک کنید.

 امنیت اتصالات را به ویژه در بیماران بیقرار هر 4 ساعت چک کنید.

کالیبراسیون (re-zeroing) باید هر 6 ساعت انجام شود و ارتفاع ترانس دیوسر باید به طور منظم چک شود (ترانس دیوسر باید موازی با سطح دهلیز راست باشد).

جهت zero کردن، line رابه سمت بیمار ببندید و ترانس دیوسر را به سمت اتمسفر باز کنید و دکمه zero مانیتور را فشار دهید و منتظر بمانید تا عدد O ظاهر شود ترانس دیوسر را به سمت اتمسفر ببندید و line را به سمت بیمار باز کنید.

در صورت وجود تفاوت آشکار و واضح میان فشار شریانی و فشار کاف، فشار کاف را مبنا قرار دهید.

حتی الامکان زمانی که به نمونه خون شریانی نیاز نداریداز کتتر شریانی محیطی برای خونگیری استفاده نکنید.

زمانی که قصد نمونه گیری دارید با استفاده از یک پنبه یا سوآپ آغشته به بتادین راه مربوطه را تمیز کنید.

در هنگام گرفتن نمونه، سرنگ را به گونه ای پر کنید که در هر ثانیه بیش از 1سی سی خون کشیده نشود.

هرگز محلولهای حاوی دکستروز، داروها و محلولهای تغذیه وریدی را از طریق کتتر شریانی تجویز نکنید.

پانسمان محل ورود کتتر شریانی باید به گونه ای باشد که اجازه مانیتورینگ دقیق محل را برای احتمال بروز ترومبوز، هماتوم، التهاب، بسته شدن راه کتتر یا جابه جا شدن آن فراهم کند بنابراین پانسمان های شفاف بهترین گزینه هستند. در این نوع پانسمان احتیاجی به تعویض روتین وجود ندارد مگر اینکه وضعیت پانسمان نیاز به تعویض آن را آشکار سازد.

اگر بیمار مرتب عرق می کند یا از محل ورود کتتر نشت خونابه یا خونریزی دارد پانسمان با استفاده از گاز ارجحیت دارد در این صورت هر 48 ساعت باید پانسمان تعویض شود.

هنگام تعویض پانسمان و چسب زدن مراقب بسته شدن و تا خوردن کتتر باشید.

ثبت عبارت Arterial Line بر روی پانسمان به ویژه در مواردی که بیمار کتترهای متعدد دارد الزامی است.

پس از اتمام پروسیجر تاریخ و ساعت تعویض پانسمان را ثبت کنید.

ثبت وضعیت محل ورود کتتر و اندام دیستال به کتتر شریانی بسیار حائز اهمیت می باشد. ارزیابی منظم وضعیت عصبی عروقی شامل رنگ، درجه حرارت و پرشدن مویرگی اندام دیستال به محل کتتر شریانی هر 6 ساعت ضروری است. مورمور شدن، پاراستزی، رنگ پریدگی و سردی اندام نیازمند بازبینی فوری تیم پزشکی جهت جلوگیری از صدمات عصبی عروقی می باشد.

خارج کردن کتتر شریانی باید با هماهنگی با پزشک مربوطه و ترجیحا با حضور وی انجام شود.

بعد از خارج کردن کتتر از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید.

محل خروج کتتر را بوسیله گاز حداقل به مدت10- 5 دقیقه در موارد اختلالات انعقادی تا حصول اطمینان از قطع کامل خونریزی به صورت مستقیم فشار دهید.

از بانداژ محل به صورت محیطی (دورتا دور اندام) اکیدا پرهیز کنید زیرا احتمال اختلال درخونرسانی، ایسکمی و نکروز اندام وجود دارد.

در موارد خارج کردن Femoral  line باید:

10 دقیقه یا بیشتر بصورت مستقیم فشار دهید.

پس از قطع خونریزی یک پانسمان فشاری روی محل بگذارید.

در صورت دستور پزشک روی محل  کیسه شن بگذارید.

بیمار باید برای مدت 6-4 ساعت استراحت مطلق داشته باشد و ترجیحا از خم کردن اندام خودداری کند.

احتیاجی به تعویض روتین کتتر شریانی جهت پیشگیری از عفونت های مرتبط به کتتر وجود ندارد.

به طور روتین نیازی به فرستادن سر کتتر برای کشت وجود ندارد مگر اینکه علایم عفونت مرتبط به کتتر وجود داشته باشد.

پس از خارج کردن کاتتر شریانی ارزیابی وضعیت عصبی عروقی شامل رنگ، درجه حرارت و پرشدن مویرگی اندام دیستال به محل کتتر شریانی تا 6 ساعت ضروری می باشد.